home > polish > urodzin

Imię Jehowa w Nowym Testamencie

Wyrazu „Jehowa” nigdy nie znaleziono w żadnym manuskrypcie Nowego Testamentu. Strażnica twierdzi, że imię to pierwotnie tam było, ale zostało bez śladu zlikwidowane. Takie rozumowanie podważa integralność i wiarygodność całej Biblii, bo skoro tak ważne słowo zostało zastąpione innym, to co jeszcze może być w niej nie tak? Jednak z drugiej strony, jeśli imię „Jehowa” nie pojawiło się w Nowym Testamencie, to sens kluczowych fragmentów Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata ulega zmianie.

Niniejszy artykuł dotyczy następujących kwestii:

  • Czy Przekład Nowego Świata (NWT) właściwie uwzględnia imię Jehowa w Nowym Testamencie?
  • Czy używanie tego imienia jest dziś czymś istotnym?

Książka Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego na stronie 99 zawiera takie stwierdzenie dotyczące NWT:

„Uczestników zgromadzenia zachwyciła wiadomość, że w tym nowym przekładzie przywrócono imię Boże, Jehowa, w 237 miejscach tekstu głównego — od Ewangelii według Mateusza do Księgi Objawienia!”

Podstawową wadą NWT jest wstawienie słowa Jehowa 237 razy do Nowego Testamentu. Strażnica uzasadnia to, twierdząc, że wszelkie znane manuskrypty Nowego Testamentu są niedokładne. Jest to niezwykle ważne, ponieważ takie twierdzenie podważa integralność i wiarygodność Biblii. Jeżeli bowiem Bóg nie był w stanie zapobiec usunięciu swojego imienia z Nowego Testamentu bez śladu, to czemu jeszcze nie był w stanie zapobiec? Z drugiej strony, jeśli twierdzenie Strażnicy jest błędne i słowo Jehowa nigdy nie pojawiło się w Nowym Testamencie, to taka zmiana czyni doktrynę Towarzystwa błędną poprzez:

  • Stworzenie błędnego wrażenia ważności używania słowa Jehowa
  • Zmianę znaczenia ważnych fragmentów Nowego Testamentu

Słowo Jehowa nigdy nie zostało znalezione w żadnym manuskrypcie Nowego Testamentu

Nowy Testament jest jednym z najbardziej udokumentowanych starożytnych dzieł. Periodyk Journal of Biblical Literature Tom 87 s. 184 wymienia 5255 wszystkich znanych greckich fragmentów Nowego Testamentu. Tetragram nie pojawia się w Nowym Testamencie ani jako JHWH, ani jako żadna grecka transliteracja w ani jednym z tych starożytnych rękopisów Nowego Testamentu. Dzieje się tak pomimo pewnych papirusowych fragmentów Chrześcijańskich Pism Greckich, które sięgają połowy II wieku.

W bardzo rzadkich przypadkach Strażnica przyznała, że nie ma żadnych znanych fragmentów Nowego Testamentu, które zawierałyby to Boskie imię.

„POZYCJA, którą imię Boże zajmuje w Pismach Hebrajskich, „Starym Testamencie”, jest niepodważalna. […] Inaczej sprawa się przedstawia z Chrześcijańskimi Pismami Greckimi, „Nowym Testamentem”. […] w żadnym ze znanych nam dzisiaj starożytnych greckich manuskryptów ksiąg od Mateusza do Objawienia nie ma pełnego imienia Bożego.” Imię Boże, które pozostanie na zawsze s. 23

Próbując budować wiarę w Biblię, Strażnica zapewnia, że Nowy Testament jest całkowicie kompletny bez żadnych pominięć - jednocześnie milcząc na temat ich przekonania, że to najważniejsze słowo zniknęło bez śladu.

„Oczywiście przepisywacze Biblii popełniali błędy. Jednak nie wypaczyły one jej treści.... Czy zatem Biblia została wypaczona? Zdecydowanie nie!” Strażnica 2017 nr 6 s. 14
„Ani w Starym, ani w Nowym Testamencie nie ma rażących czy istotnych różnic. Nic ważnego nie pominięto ani nie dodano, nic też nie rzutuje na ważne fakty lub nauki.” Prowadzenie rozmów na podstawie Pism s. 44
„Istnieją tysiące manuskryptów, które można ze sobą porównywać, a co więcej w ostatnich dziesięcioleciach odkryto tak stare rękopisy biblijne, iż najwcześniejszy tekst grecki sięga mniej więcej roku 125 n.e., a więc sporządzono go zaledwie dwadzieścia kilka lat po śmierci apostoła Jana, zmarłego około roku 100. Wszystko to stanowi gwarancję, że obecnie dysponujemy godnym zaufania, oczyszczonym tekstem greckim.” Całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne p.319
„Ponieważ nad przygotowaniem świętych Pism czuwał sam Bóg i ponieważ zapewniono w nich, iż natchniona „wypowiedź Jehowy trwa na wieki”, możemy być całkowicie przeświadczeni, że On dopilnował, by Biblia przetrwała przez wieki w nieskażonej postaci.” Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot s. 148 Natchnienie

Historia zmienia się wraz z wyjaśnieniem, dlaczego Towarzystwo zdecydowało się dodać słowo Jehowa do Nowego Testamentu, zarzucając usunięcie tetragramu JHWH z Nowego Testamentu („gdzieś w II lub III wieku”, por. Rbi8 p. 1564 – przyp. tłum.).

„Po upływie I wieku „chrześcijańscy” kopiści zaczęli zastępować imię Boże w Septuagincie oraz w Chrześcijańskich Pismach Greckich takimi wyrazami, jak „Bóg” i „Pan”.” Strażnica 1988 1 listopada s.30

Nie ma żadnego dowodu na poparcie tego stwierdzenia, ponieważ nie znaleziono ani jednego starożytnego tekstu Nowego Testamentu, w którym występowałby tetragram JHWH.

Kilka dostępnych manuskryptów pochodzi z tego okresu. P47 pochodzi z początku III wieku n.e. i zawiera cztery użycia terminu Kýrios [Pan] z Księgi Objawienia, które NWT tłumaczy jako Jehowa. P66 [Papirus Bodmer II] datowany na około 200 r. n.e. zawierający niemal całą Ewangelię Jana (napisaną na przełomie I i II wieku n.e.) zawiera pięć wystąpień słowa Pan, które w NWT występuje jako Jehowa. Niektóre manuskrypty sięgają okresu około 25 lat po sporządzeniu pism przez Jana, ale żaden z nich nie zawiera tetragramu JHWH.

Dowody na to, że to imię się nie pojawiło

Istnieje wiele dowodów na to, że tetragram JHWH nigdy nie pojawił się w Nowym Testamencie. Najbardziej oczywistym jest jego brak w żadnym z 5000 odkrytych greckich manuskryptów Nowego Testamentu.

Istotne dowody zawarte są również w pismach pierwszych chrześcijan. Nazywa się ich Ojcami Apostolskimi i Ojcami Przednicejskimi, którzy pisali od czasów Apostołów aż do III wieku. Należą do nich Polikarp, który studiował z apostołem Janem oraz Justyn Męczennik, który żył w latach 100-165 n.e. Ich obszerne pisma są cennym źródłem informacji o początkach Kościoła, włącznie ze sformułowaniem doktryny Trójcy Świętej i rozwojem kanonu biblijnego. Jednak w ich pismach nie ma żadnej wzmianki o usunięciu imienia Bożego z Pisma Świętego. Jeżeli istniałby globalny spisek mający na celu usunięcie imienia JHWH ze wszystkich rękopisów Nowego Testamentu, to z całą pewnością doszłoby do debaty lub dyskusji między tymi pisarzami.

Co więcej, ich dzieła nie zawierają tetragramu JHWH, gdy cytują Pismo Święte Nowego Testamentu. Na przykład w Adversus haereses (Przeciw herezjom) Ireneusz cytuje Mateusza 1:20; 4:10 oraz Rzymian 11:34, za każdym razem używając słowa Pan zamiast Jehowa. Klemens, wspomniany w Liście do Filipian 4:3, na przełomie I i II wieku napisał List Klemensa do Koryntian, ale cytując ze Starego Testamentu używał on Kýrios [Pan], a nie Jehowa. (Zobacz 1 Klemensa 13:5, który cytuje Ezechiela 33:11).

Justyn Męczennik nawrócił się na chrześcijaństwo około 130 r. n.e., zaledwie kilkadziesiąt lat po ukończeniu Biblii. Posiadał on dostęp do wczesnych kopii Nowego Testamentu, ale w „Drugiej Apologii”, rozdziale szóstym napisał:

„Natomiast Ojcu wszechrzeczy, który jest niezrodzony, nikt nie nadał imienia. Każdy bowiem, kto nadaje imię starszy jest do tego, komu je nadaje. Terminy zaś „Ojciec", ,,Bóg", ,,Stwórca", ,,Pan" czy „Władca" nie są imionami, lecz raczej określeniami »Jego« dobrodziejstw i dzieł.”[1]

Justyn Męczennik pokazuje, że chrześcijanie odnosili się do Boga używając różnych określeń, ale nie za pomocą imienia takiego jak Jehowa.

O tym, że imię Boże nie było wypowiadane w czasach Jezusa, świadczy historyk Józef Flawiusz z I wieku:

„I wyjawił mu [Mojżeszowi] Bóg swoje imię, którego dotąd nie znał żaden człowiek; tego imienia nie wolno mi tu podać” (Józef Flawiusz; Dawne dzieje Izraela II, XII, 4)

Ponieważ nie mamy oryginalnych kopii, które napisali pisarze biblijni, zawsze można powiedzieć, że tetragram JHWH mógł się znaleźć w oryginalnej kopii. Jednakże przeważająca ilość dowodów wskazuje na to, że nie było go w oryginalnych kopiach. Jeśli Strażnica twierdzi, że Bóg pozwolił ludziom wymazać swoje imię „JHWH” i że do dziś nie odnaleziono żadnego dowodu na jego istnienie, to jak można mieć zaufanie do jakiejkolwiek księgi Nowego Testamentu?

Nowy Testament jest jednym z najlepiej udokumentowanych starożytnych dokumentów. Powodem, dla którego dana osoba obdarza go zaufaniem, jest przekonanie, że Bóg dopilnował, aby Biblia została nam przekazana dokładnie tak, jak została spisana. Jeśli użycie imienia Jehowa jest tak ważne, należy się zastanowić, dlaczego słowo to nigdy nie pojawia się w żadnym z istniejących manuskryptów Nowego Testamentu. Jeżeli Bóg natchnął i chronił Biblię, zachowując jej dokładność przez całe „wieki”, to dlaczego jego imię nie pojawia się w najstarszych greckich manuskryptach ani w pierwszej Biblii, łacińskiej Wulgacie z V wieku?

Uzasadnienie Strażnicy odnośnie „przywrócenia” tego imienia

Nie mając żadnego dowodu na jego dodanie, Strażnica używa czterech hipotez, aby uzasadnić stwierdzenie, że tetragram został usunięty z Nowego Testamentu.

  • Jego obecność w przekładach hebrajskich
  • Teoria, że cytaty ze Starego Testamentu zawierałyby tetragram JHWH
  • Teoria George'a Howarda
  • Hipoteza, że Ewangelia Mateusza została pierwotnie napisana w języku hebrajskim

Hebrajskie przekłady “J”

Najważniejszym argumentem przemawiającym za wstawieniem wyrazu Jehowa do Nowego Testamentu, wykorzystanym przez tłumaczy Przekładu Nowego Świata, są hebrajskie przekłady Biblii. Począwszy od 1385 r. n.e. greckie manuskrypty Nowego Testamentu zaczęły być tłumaczone na hebrajszczyznę z umieszczeniem tetragramu JHWH. Należy jednak pamiętać, że nie mają one żadnego związku z Pismami Hebrajskimi Biblii ani rękopisami Starego Testamentu oraz że zostały one przetłumaczone ponad tysiąc lat po śmierci Jezusa.

Przekłady te są ponumerowane od J1 do J27. Dwie najczęściej przywoływane przekłady w Przekładzie Nowego Świata to teksty J7 i J18. J7 została przełożona z greckiego tekstu Króla Jakuba przez Eliasa Huttera w 1599 roku i stanowi część Poligloty Norymberskiej z 1599 roku. J18 została przetłumaczona w 1886 roku i wydrukowana przez Trynitarne Towarzystwo Biblijne w Londynie (ang. Trinitarian Bible Society).

Te przekłady Nowego Testamentu nie mogą być używane jako dowód na obecność JHWH w oryginalnym tekście, ponieważ pierwszy przekład powstał nie wcześniej niż w XIV wieku. Są one tłumaczone z greckich rękopisów, do których mamy dziś dostęp, dokumentów, które używają słowa Pan, a nie JHWH, więc nie są ani dokładnymi reprezentacjami źródła, z którego korzystają, ani oryginalnych dokumentów.

Podczas korzystania z imienia Jehowa tłumacze Przekładu Nowego Świata używają przekładów J jako swojego uzasadnienia zamiast starożytnej greki. Na przykład przypis do Biblii w Przekładzie Nowego Świata — z przypisami do Mateusza 1:24 przytacza:

24* Jehowa, J1-4, 7-14, 16-18, 22-24; Pan, אB.

Dla niedoinformowanego czytelnika mogłoby się wydawać, że istnieje aż 18 źródeł popierających użycie imienia Jehowa i tylko 2 popierające użycie Pan. W rzeczywistości istnieje znacznie więcej źródeł popierających użycie słowa Pan. Co ważniejsze, podczas gdy przekłady J są tłumaczeniami, które pochodzą dopiero z XIV wieku, to przekład B odnosi się do watykańskiego manuskryptu nr 1209 z IV wieku.

Dlaczego tłumacze NWT bardziej zaufali sformułowaniom tłumaczeń Biblii napisanych ponad tysiąc lat po śmierci Jezusa, a nie starożytnym greckim manuskryptom, z których zostały zaczerpnięte? Jest to podobne do sytuacji, w której tłumacz decyduje się na włączenie błędnego sformułowania z 1 Jana 5:7, które znajduje się w Biblii Króla Jakuba [oraz Biblii Gdańskiej – przyp. tłum.]: "Albowiem trzej są, którzy świadczą na niebie: Ojciec, Słowo i Duch Święty, a ci trzej jedno są.", na rzecz tego, co faktycznie pojawia się w greckich manuskryptach.

Z drugiej jednak strony Strażnica nie podąża konsekwentnie za przekładami J. Niektóre z tych przekładów zostały stworzone przez trynitarzy i zawierały JHWH, aby poprzeć tezę, że Jezus jest Jehową. Właśnie z tego powodu NWT nie uwzględnia słowa Jehowa w ponad 50 miejscach, w których robią to przekłady J. Przykładowo J7 i J8 tłumaczą 1 Piotra 3:15 jako:

(J7) „Lecz Jehowę Boga (który jest Chrystusem) święćcie w sercach waszych, ...”

W tym przypadku NWT odrzuca użycie słowa Jehowa w przekładzie J, tłumacząc je raczej jako:

(NWT, b12) „Ale w swych sercach uświęcajcie Chrystusa jako Pana.”

J7 zawiera JHWH w odniesieniu do Jezusa w Dziejach Apostolskich 9:5.

„"Ktoś ty jest, JHWH?" - zapytał się Paweł. Ów zaś na to: "Jam jest Jezus, którego ty prześladujesz!”

Przekład Nowego Świata postanawia tu nie podążać za słowami przekładu J, tłumacząc Dzieje Apostolskie 9:5 jako:

„Zapytał: „Kim jesteś, Panie?”. A ten ktoś rzekł: „Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz.”

Innymi fragmentami, w których tetragram pojawia się w przekładach J, ale nie jako Jehowa w Przekładzie Nowego Świata, to m.in:

1 Koryntian 12:3

(J14) „...żaden nie może rzec „Jezus jest Panem Jehową”, jak tylko w Duchu Świętym”

(NWT, b12) „nikt nie może powiedzieć: „Jezus jest Panem!”, chyba że za sprawą ducha świętego.”

2 Timothy 1:18

(J3,8,13,14,16-18,22-24) "Oby Jehowa Bóg dozwolił mu znaleźć miłosierdzie u Pana Jehowy w ów dzień...."

(NWT, b12) "Oby Pan dał mu w owym dniu znaleźć miłosierdzie ze strony Jehowy."

Podczas gdy Strażnica podaje gołosłowne przekłady J, aby poprzeć użycie imienia Jehowa w Nowym Testamencie, robi to niekonsekwentnie dla własnej wygody.

Cytowanie Starego Testamentu

Strażnica twierdzi, że ma słuszność przywracać imię Jehowa, gdy pisarze chrześcijańscy cytują fragmenty Starego Testamentu. Jest to oparte wyłącznie na spekulacjach i domysłach, zwłaszcza że starożytne greckie manuskrypty nie zawierają żadnych przesłanek potwierdzających tę tezę.

Zdumiewające jest zestawienie twierdzeń tłumaczy Strażnicy z tym, co zrobili w rzeczywistości.

„Na temat przywrócenia imienia Bożego Komitet Przekładu Biblii Nowego Świata napisał: „Żeby upewnić się, w których miejscach imię Boże zostało zastąpione greckimi słowami Κύριος [Kýrios] i Θεός [Theòs], szukaliśmy, gdzie natchnieni pisarze chrześcijańscy cytowali wersety, urywki lub wyrażenia z Pism Hebrajskich, a następnie sprawdzaliśmy, czy występuje tam imię Boże. W ten sposób ustalaliśmy, kogo określają słowa Kýrios i Theòs i której osobie należy je przypisać”. W dalszych słowach Komitet wyjaśnił: „Chcąc uniknąć wykraczania poza granice obowiązujące tłumacza i wdawania się w interpretację tekstu, podeszliśmy z największą ostrożnością do sprawy umieszczenia imienia Bożego w Chrześcijańskich Pismach Greckich; zawsze za podstawę braliśmy Pisma Hebrajskie. Dla upewnienia się szukaliśmy też potwierdzenia w hebrajskich przekładach Chrześcijańskich Pism Greckich”. Potwierdzenie takie znaleziono co do każdego z 237 miejsc tekstu głównego, w których Komitet Przekładu Biblii Nowego Świata umieścił imię „Jehowa”” Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot s. 299

Kingdom Interlinear Translation [Przekład interlinearny Królestwa] z 1985 r., na stronie 11[3], również twierdzi, że kryterium używania imienia Bożego w Nowym Testamencie polegało na zastępowaniu greckich słów Kýrios i Theòs słowem Jehowa za każdym razem, gdy pisarze chrześcijańscy cytowali Stary Testament:

„Współczesny tłumacz ma pełne prawo używać imienia Bożego jako odpowiednika [greckich słów tłumaczonych na „Pan” i „Bóg”] w tych miejscach, gdzie Mateusz i inni przytaczają z Pism Hebrajskich albo z LXX [Grecka Septuaginta] wersety, urywki lub poszczególne wyrażenia, w których występuje to imię”

Czytelnik jest prowadzony do wniosku, że każde włączenie imienia Jehowa do Nowego Testamentu ma poparcie w postaci cytatu ze Starego Testamentu. Jednak analiza wszystkich 237 inkluzji wykazuje, że:

  • Tylko 76 razy wyraz Jehowa jest włączony na podstawie bezpośredniego hebrajskiego cytatu
  • W 78 innych przypadkach fragmenty Pisma Świętego nie są cytatami, ale odnoszą się do hebrajskich tekstów omawiających słowo Jehowa.
  • 83 razy Przekład Nowego Świata włączył imię Jehowa bez żadnego uzasadnienia w Pismach Hebrajskich.

Ponowne przeanalizowanie wspomnianego powyżej cytatu z książki Wnikliwe poznawanie Pism ujawnia, że w rzeczywistości do potwierdzenia 237 wystąpień imienia Jehowa użyto hebrajskich przekładów J, a nie hebrajskich Pism Starego Testamentu.

Ponad 80 razy NWT użył imienia Jehowa bez wsparcia ze strony Starego Testamentu. Jednak zdarzają się również sytuacje, w których Przekład Nowego Świata postanawia nie używać słowa Jehowa, gdy pisarze chrześcijańscy cytują Stary Testament, nawet gdy czynią to przekłady J. Ten brak konsekwencji wynika z tego, że takie postępowanie byłoby sprzeczne z doktryną Strażnicy. Na przykład Izajasza 45:22-24 mówi:

„Nawróćcie się do mnie i bądźcie wybawieni, wy wszyscy na krańcach ziemi; bo ja jestem Bogiem i nie ma nikogo innego. Na samego siebie przysiągłem — z moich własnych ust wyszło słowo w prawości, tak iż się nie wróci — że ugnie się przede mną każde kolano, każdy język przysięgnie, mówiąc: ‚Zaiste, w Jehowie jest zupełna prawość oraz siła.”

Powyższy fragment został sparafrazowany zarówno w Liście do Rzymian, jak i w Liście do Filipian. O ile NWT w Liście do Rzymian używa imienia Jehowa, o tyle w Liście do Filipian już tego nie robi, ponieważ mogłoby to doprowadzić do zrównania Jezusa z Jehową.

Rzymian 14:11 „bo jest napisane: „‚Jako żyję — mówi Jehowa — ugnie się przede mną każde kolano, a każdy język otwarcie wyzna Boga’”.”
Filipian 2:9-11 „Dlatego też Bóg wyniósł go na wyższe stanowisko i życzliwie dał mu imię, które przewyższa wszelkie inne imię, żeby w imię Jezusa zgięło się wszelkie kolano tych w niebie i tych na ziemi, i tych pod ziemią i żeby wszelki język otwarcie uznał, że Jezus Chrystus jest Panem ku chwale Boga, Ojca.”
1 Tesaloniczan 4:16, 17 odnosi się do Psalmu 47:5. W tym przypadku NWT zdecydowało się nie podążać za przekładami J.
Psalm 47:5 „Bóg wstępuje wśród radosnego wołania, Jehowa — przy odgłosie rogu.”
1 Tesaloniczan 4:16, 17 (J7,8,13,14,24) „Gdyż sam Pan Jehowa zstąpi z nieba z wyraźnym rozkazem, przy wtórze głosu archanioła i przy dźwiękach trąby, w którą Bóg każe zadąć. Wtedy najpierw powstaną ci, którzy umarli w Chrystusie. Potem my, którzy pozostaniemy przy życiu, razem z nimi zostaniemy porwani w obłokach, w powietrze, na spotkanie Pana Jehowy - i tak już na zawsze z Panem Jehową pozostaniemy.”
(NWT, b12) „ponieważ sam Pan zstąpi z nieba z nakazującym wołaniem, z głosem archanielskim oraz z trąbą Bożą i ci, co umarli w jedności z Chrystusem, powstaną pierwsi. Potem my, żyjący, którzy pozostaniemy przy życiu, będziemy wraz z nimi porwani w obłokach, aby spotkać Pana w powietrzu; i tak zawsze będziemy z Panem.”

To samo dzieje się, gdy Piotr odnosi się do Jezusa, cytując Psalmy. Przekłady J używają imienia Jehowa, podczas gdy wtym przypadku NWT decyduje się tego nie robić.

Psalm 34:8 „Skosztujcie i zobaczcie, że Jehowa jest dobry; szczęśliwy jest krzepki mąż, który się u niego chroni.”
1 Piotra 2:3 [NWT — 1 Piotra 2:3, 4] (J13, J14) „Bo przecież już posmakowaliście dobroci Pana Jehowy.”
(NWT, b12) “jeśli tylko zakosztowaliście, że Pan jest życzliwy. Przychodząc do niego jako do żywego kamienia, przez ludzi wprawdzie odrzuconego, lecz wybranego, drogocennego u Boga,”

Psalm 102:25 jest cytowany w Liście do Hebrajczyków w odniesieniu do Jezusa. We fragmencie z Listu do Hebrajczyków Ojciec rozmawia z Jezusem. Przekłady J przedstawiają Ojca zwracającego się do Jezusa jako Jehowa, co oczywiście NWT postanowił uniknąć.

Hebrajczyków 1:10 (J8) „Tyś, o Panie Jehowo, na początku utwierdził ziemię, a dziełem rąk twoich są niebiosa.”
(NWT, b12) “Oraz: „Tyś, Panie, na początku założył fundamenty ziemi i dziełem twoich rąk są niebiosa.”

Porównaj także Zachariasza 14:3, 4 z Dziejami Apostolskimi 1:11, 12

George Howard

W 1977 roku George Howard opublikował tezę wykazującą, że niektóre wersje greckiej Septuaginty Starego Testamentu zachowywały tetragram JHWH. Rękopisy te mogły być tymi, z których cytowali pisarze chrześcijańscy. Howard wysunął teorię, że ci chrześcijańscy pisarze mogli zatem używać JHWH w oryginalnych rękopisach ksiąg, które zostały włączone do Nowego Testamentu. Jego argumentacja jest promowana przez Strażnicę jako fakt.

Należy podkreślić jednak trzy istotne kwestie:

  1. 1. Praca Howarda nie badała użycia JHWH w Nowym Testamencie, ale jego użycie w Starym Testamencie.
  2. 2. Howard następnie przedstawia teorię, że tetragram JHWH mógł pojawić się w Nowym Testamencie, którą Strażnica decyduje się przedstawić jako fakt.
  3. 3. Dzieło Howarda zaprzecza jednak poglądowi Strażnicy, że tetragram JHWH został usunięty z Septuaginty dopiero w drugim wieku po Chrystusie.

Zobacz poniższą dyskusję z Biblii w przekładzie Nowego Świata — z przypisami [NWT Reference Bible].

„Odnośnie użycia tetragramu w Chrześcijańskich Pismach Greckich, George Howard z Uniwersytetu Georgii na łamach periodyku Journal of Biblical Literature, t. 96, 1977, s. 63 napisał: „Na następnych stronach przedstawimy teorię, według której imię Boże יהוה [JHWH] (i być może jego skróty) pierwotnie pisano w nowotestamentowych cytatach ze S[tarego] T[estamentu] oraz we wzmiankach nawiązujących do jego treści, ale z czasem je zastąpiono, głównie surogatą κς [skrót słowa Kýrios, „Pan”]. Naszym zdaniem takie usunięcie tetragramu sprawiło, iż w umysłach chrześcijan pochodzenia pogańskiego powstał zamęt co do relacji między ‚Panem Bogiem’ a ‚Panem Chrystusem’, widoczny w tradycji MS samego tekstu”.

Zgadzamy się z powyższym stwierdzeniem, z tym wyjątkiem że: Nie uważamy tego poglądu za „teorię”, a raczej za przedstawienie faktów historycznych dotyczących przekazywania rękopisów biblijnych.” New World Translation of the Holy Scriptures - Reference Edition p.1564 1D The Divine Name in the Christian Greek Scriptures [Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata — z przypisami s.1564 1D Imię Boże w Chrześcijańskich Pismach Greckich]

Końcowy komentarz Howarda, nie cytowany przez Strażnicę, jest niezwykle pouczający:

(2) Uwagi końcowe. Powyższe przykłady mają oczywiście jedynie charakter zapoznawczy i zostały tu przedstawione programowo. Niemniej jednak dowody są wystarczająco mocne, aby sugerować, że teza tego artykułu jest całkiem prawdopodobna. Powstrzymaliśmy się od wyciągania zbyt wielu wniosków ze względu na rewolucyjny charakter i naturę teorii. Zamiast formułować wnioski w sposób pozytywny, lepiej jest jedynie postawić kilka pytań, które sugerują potrzebę dalszych wyjaśnień.”

W artykule „Kyrios or Tetragram: a Renewed Quest for the Original LXX” zamieszczonej w „De Septuaginta Studies in Honour of John William Wevers” (Mississauga, Ontario, 1984, s. 85-101) A. Pietersma również wskazuje, że pierwotnie w Septuagincie używano Kýrios, a później pod wpływem Żydów palestyńskich w niektórych rewizjach wprowadzono יהוה [JHWH]. Kilka greckich kopii aż do średniowiecza nadal zawierało יהוה [JHWH].

Z badań Howard'a, Pietersmy i innych wynika, że tetragram JHWH został usunięty z tekstów Septuaginty używanych przez nie-Żydów jeszcze przed czasami chrześcijańskimi. Chrześcijańscy pisarze cytowali z tekstów Septuaginty, które używały Kýrios zamiast יהוה [JHWH]. Jednakże JHWH pojawia się sporadycznie w wersjach Septuaginty, które zostały napisane dla Żydów. Dowodzi to, że w II wieku nie istniał żaden spisek mający na celu usunięcie tetragramu ze wszystkich wersji Septuaginty (a więc także z Nowego Testamentu).

W osobistym liście Howarda, z dnia 3 lipca 1997 r., wyjaśniono, że Strażnica niewłaściwie wykorzystała jego osobę, twierdząc, że jego obserwacje są czymś innym niż nieudowodnioną teorią.

„Myślę, że Świadkowie Jehowy wyciągnęli zbyt wiele pochopnych wniosków z moich artykułów. Stwierdziłem, że tetragram mógł występować w kilku fragmentach pierwotnego Nowego Testamentu […] Natomiast Świadkowie Jehowy chcą rozszerzyć tę myśl umieszczając imię Boże (tetragram) w setkach fragmentów Nowego Testamentu. Z wyjątkiem cytatów ze Starego Testamentu w Nowym Testamencie i kilku standardowych wyrażeń, nie ma absolutnie żadnych podstaw do robienia tego, co robią. Chociaż cytują mnie na poparcie swojej teorii, moje badania ich nie popierają, ani ja ich nie popieram. Ponadto moje artykuły przedstawiają jedynie moją teorię, która nie została udowodniona.”

Hebrajska Ewangelia Mateusza

Istnieje pewna tradycja, że Mateusz napisał swoją ewangelię najpierw po hebrajsku, a następnie przełożył ją na grekę, jednakże jest to przedmiotem dyskusji. Najwcześniejszy manuskrypt hebrajskiego Mateusza pochodzi z około 1380 roku oraz nie jest znany autor oryginalnej hebrajskiej wersji, na której opiera się ta ewangelia. Nie pojawia się w nim JHWH, ale raczej używa określenia „Imię” (ang. "The Name"). Strażnica twierdzi, że jej autorem był Mateusz, a w oryginalnym dokumencie użyto JHWH, a nie sformułowania "Imię".

„Czy w hebrajskim tekście Ewangelii według Mateusza przepisanym przez czternastowiecznego żydowskiego lekarza Szem-Toba ben Izaaka ibn Szapruta występuje tetragram (cztery hebrajskie litery oznaczające imię Boże)?
Nie, nie występuje. Chociaż, jak wspomniano w Strażnicy z 15 sierpnia 1996 roku na stronie 13, w owym tekście Ewangelii według Mateusza 19 razy pojawia się słowo ha-Szém (lub jego skrót). Hebrajski wyraz ha-Szém znaczy „Imię”, co niewątpliwie odnosi się do imienia Bożego. Skrócona forma tego słowa pojawia się w tekście Szem-Toba na przykład w Ewangelii według Mateusza 3:3, gdzie zacytowano Księgę Izajasza 40:3. Rozsądek podpowiada, że gdy Mateusz przytaczał w swej Ewangelii werset z Pism Hebrajskich, w którym występuje tetragram, umieścił w niej także imię Boże. Chociaż więc hebrajski fragment przepisany przez Szem-Toba nie zawiera tetragramu, występujące tam słowo „Imię” — na przykład w Ewangelii według Mateusza 3:3 — przemawia za użyciem w Chrześcijańskich Pismach Greckich imienia „Jehowa”.” Strażnica 1997, z 15 sierpnia, s.30

Tekst ten nie zawiera dowodów na to, że tetragram pojawia się w Nowym Testamencie. Strażnica ponownie ekstrapoluje, że rozsądne jest dodanie go. Nawet gdyby JHWH pojawiło się w hebrajskiej wersji Mateusza, ponieważ była to jedyna księga Nowego Testamentu, która mogła być napisana po hebrajsku, tego samego rozumowania nie można rozszerzyć na księgi greckie.

Skutki dodania tetragramu do Biblii

Dodając słowo Jehowa do Nowego Testamentu, Strażnica przyjmuje bezpodstawne założenie oparte na tym, jak chcą interpretować doktrynę. Jest to poważne przeinaczenie Pisma Świętego. Doktryna powinna być kształtowana przez Pismo Święte, a nie odwrotnie; Pismo Święte nie powinno być zmieniane, aby wspierać doktrynę.

Niedokładne wstawienie słowa Jehowa do Nowego Testamentu zmienia znaczenie przesłania Jezusa dla jego naśladowców na szereg sposobów.

Jednym z ważnych skutków jest to, że Strażnica próbuje użyć słowa Jehowa, aby udowodnić, że jedynie Świadkowie Jehowy będą zbawieni. Książka Prowadzenie rozmów na podstawie Pism stwierdza, że używanie imienia Bożego jest jedną z cech identyfikujących prawdziwych czcicieli Boga. Publikacje Strażnicy cytują List do Rzymian 10:13, aby pokazać, że używanie słowa Jehowa jest warunkiem zbawienia.

„Obecnie stoimy o krok od największego ucisku w dziejach, kiedy to wicher Jehowy zmiecie z powierzchni ziemi niegodziwość, umożliwiając zaprowadzenie raju, w którym na wieki zagości pokój. Czy znajdziesz się wśród osób wiernie ‛wzywających imienia Jehowy’? Jeśli tak, to możesz się radować! Sam Bóg obiecuje, że zostaniesz wybawiony (Rzymian 10:13).” Strażnica 1997, z 15 grudnia, s. 21

Jednak analiza The Emphatic Diaglott opublikowanego przez Towarzystwo Strażnica pokazuje, że słowo użyte w tym fragmencie to nie tetragram JHWH, ale Kýrios (κύριος) - Pan.

Tuż przed tym wersetem Rzymian 10:9 stwierdza „Jezus jest Panem (Kýrios)”, z czego wynika, że Rzymian 10:13 odnosi się do osoby Jezusa, a warunkiem zbawienia jest zidentyfikowanie i uznanie Jezusa.

Innym ważnym skutkiem umieszczenia tetragramu w Nowym Testamencie jest jego wpływ na zrozumienie natury Boga. Imię Jezusa w języku hebrajskim brzmi Jehoszua, co oznacza „Jah jest zbawieniem”, a szereg fragmentów Pisma Świętego, które odnosiły się do JHWH w Starym Testamencie, zostało zacytowanych w odniesieniu do Jezusa w Nowym Testamencie, na przykład gdy List do Rzymian 10:13 stosuje Joela 2:30 do Jezusa. Pisma te, gdy są dokładnie przetłumaczone, są ważnymi wskaźnikami jedności Ojca i Syna. Jest to trudne do wykrycia w Przekładzie Nowego Świata. Jest to jedna z anomalii Biblii, że Święte Imię przestało być używane na przestrzeni Starego i Nowego Testamentu. Kiedy ktoś czyta Pismo Święte w pierwotnej formie, może zrozumieć, co doprowadziło do powstania idei Trójcy i jak wielką wagę musimy przywiązywać do naszej relacji z Jezusem.

Po usunięciu błędnego słowa Jehowa z Nowego Testamentu staje się jasne, że:

Jezus jest imieniem, o którym się świadczy.

Dzieje 9:15 „Idź - odpowiedział mu Pan - bo wybrałem sobie tego człowieka za narzędzie. On zaniesie imię moje do pogan i królów, i do synów Izraela.”
Dzieje 1:8 „otrzymacie Jego [tzn. Jezusa] moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi.”
Objawienia 12:17 „I rozgniewał się smok na kobietę, i odszedł, aby walczyć z resztą jej potomstwa, z tymi, którzy zachowują przykazania Boga i mają świadectwo Jezusa Chrystusa.”

Jezus jest imieniem używanym do wypędzania demonów.

Marka 9:38, 39 „Wtedy Jan powiedział do niego: Nauczycielu, widzieliśmy kogoś, kto w twoim imieniu wypędzał demony, a nie chodzi z nami. Zabranialiśmy mu więc, bo nie chodzi z nami. Ale Jezus powiedział: Nie zabraniajcie mu. Nie ma bowiem nikogo, kto czyniłby cuda w moim imieniu i mógł tak łatwo źle o mnie mówić.”

Jezus jest tematem dobrej nowiny o królestwie.

Galatów 1:7 „Która nie jest inną; są tylko pewni ludzie, którzy was niepokoją i chcą wypaczyć ewangelię [czyli dobrą nowinę – przyp. tłum.] Chrystusa.”

Imię Jezusa jest powodem prześladowań, mimo to Świadkowie Jehowy twierdzą, że ich prześladowania w imię Jehowy stanowią wypełnienie proroctw.

Mateusza 24:9 „Wtedy wydadzą was na udrękę, będą was zabijać i będziecie znienawidzeni przez wszystkie narody z powodu mego imienia.”

Samo imię Jezusa jest drogą prowadzącą ku zbawieniu.

Dzieje 4:10-12 „Niech wam wszystkim i całemu ludowi Izraela będzie wiadomo, że w imieniu Jezusa Chrystusa z Nazaretu, którego wy ukrzyżowaliście, a którego Bóg wskrzesił z martwych, przez niego on stoi przed wami zdrowy. On jest tym kamieniem odrzuconym przez was, budujących, który stał się kamieniem węgielnym. I nie ma w nikim innym zbawienia. Nie ma bowiem pod niebem żadnego innego imienia danego ludziom, przez które moglibyśmy być zbawieni.”

Jak sama nazwa wskazuje, Świadkowie Jehowy koncentrują się głównie na głoszeniu o Jehowie, podczas gdy przesłaniem Nowego Testamentu było bycie świadkami Jezusa. Ogromny nacisk, jaki Strażnica kładzie na imię Jehowa, odwraca uwagę od niezmiennego przesłania Nowego Testamentu o Chrystusie. Nawet cytując fragmenty Pisma Świętego, takie jak Dzieje Apostolskie, rozdział 4, Strażnicy udaje się odwrócić uwagę od Jezusa i skierować ją na Jehowę.

"Tak, "w nikim innym nie ma wybawienia, bo nie ma pod niebem żadnego innego imienia danego ludziom, dzięki któremu mamy zostać wybawieni"; i odnosi się to zarówno do zbawienia od zbliżającej się zagłady, jak i do zbawienia do życia wiecznego (Dzieje 4:12). […] Obecnie wielu zwleka z oddaniem się Jehowie Bogu i usymbolizowaniem tego oddania przez zanurzenie w wodzie." [Tłumaczenie angielskiej edycji Watchtower 1959 Oct 1 pp.582-583]

Błędne wstawianie Jehowy do Nowego Testamentu jest ważną metodą manipulacji. Świadkowie Jehowy są przekonani, że dowodzi to, iż tylko oni są jedyną religią prawdziwą i jedynymi, którzy zostaną zbawieni, ponieważ jako jedyni konsekwentnie używają imienia Jehowa. Jednak analiza Nowego Testamentu w formie, w jakiej został pierwotnie napisany, prowadzi do innego zrozumienia tej doktryny. Skoro pierwsi chrześcijanie nie używali imienia Bożego, to nie może być ono warunkiem zbawienia.

Świadomość, że słowo Jehowa nie pojawia się w Nowym Testamencie i świadomość, że imię to nie było promowane przez Jezusa, znacząco zmienia przesłanie zbawienia. Staje się oczywiste, że wzywanie imienia Jehowy nie jest warunkiem zbawienia. Nadużywanie tego imienia wypacza postrzeganie Jezusa przez Świadków Jehowy. Prawdziwi chrześcijanie muszą czuć się swobodnie, oddając Jezusowi należną mu cześć jako Bogu i naszemu zbawicielowi.

Dlaczego go nie uwzględniono?

W książce Będziesz mógł żyć wiecznie w raju na ziemi, na stronie 40, znajdujemy taki komentarz: "O tym, jakie Bóg ma imię, dowiadujemy się z Biblii, w której ono występuje około 7000 razy”. To, że tetragram JHWH pojawiło się ok. 7000 razy w Starym Testamencie, ale nigdy w Nowym Testamencie, jest bardzo znaczące. Nawet Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa) i The Emphatic Diaglott Towarzystwa Strażnica nie zawierają imienia Jehowa w Nowym Testamencie.

Biblia nie wyjaśnia konkretnie, dlaczego Nowy Testament nie używa tetragramu. Istnieje jednak kilka możliwych powodów.

Z praktycznego punktu widzenia powodem, dla którego tetragram nie pojawia się w Nowym Testamencie, jest to, że nie był on aktywnie używany w I w. n.e. Z szacunku i strachu przed braniem imienia Boga nadaremno (Wj 20:7) słowo Pan było używane zamiast tetragramu JHWH przez kilkaset lat przed Jezusem. Wygląda na to, że tetragram nie był już w powszechnym użyciu już w czasach inwazji babilońskiej dokonanej ponad 500 lat przed Jezusem, przynajmniej w językach innych niż hebrajski. Księga Daniela jest napisana zarówno w języku hebrajskim, jak i aramejskim, przy czym część aramejska stanowi jej większość. Tetragram JHWH jest używany w hebrajskich częściach Daniela, natomiast nigdy w części aramejskiej.

Już w 250 r. p.n.e. Tanach zastąpił tetragram JHWH słowem "Kýrios" (Pan). Na przykład hebrajski tekst Księgi Kapłańskiej 24:16 został zmieniony z: "Kto by bluźnił Imieniu JHWH, musi ponieść śmierć" na "A kto nazywa imię Pana, niech umrze śmiercią".

W ksiązce The Making of a Contemporary Translation (Tworzenie współczesnego przekładu) ROZDZIAŁ 9: YHWH Sabaoth: "The Lord Almighty" (autorstwa Kenneth L. Barker) tłumacze New International Version podają:

“[...] greckie słowo kurios. Ten wyraz jest właściwie greckim przymiotnikiem oznaczającym "mający władzę lub autorytet"; użyty jako rzeczownik oznacza "pan, władca, gospodarz, właściciel". Jest to standardowe słowo oznaczające "Pan" w Septuagincie (starożytnym greckim tłumaczeniu Starego Testamentu) i w Nowym Testamencie.”

Jezus regularnie cytował lub parafrazował fragmenty Starego Testamentu. Ze słów używanych przez niego przy cytowaniu lub bardziej regularnym streszczaniu pism świętych ze Starego Testamentu wynika, że Jezus korzystał z kilku różnych źródeł, w tym tekstu protomasoreckiego, aramejskiego Targumu i głównie greckiej Septuaginty (LXX), w której zastąpiono tetragram JHWH słowem tłumaczonym na Pan.

JHWH nie pojawia się w większości odpisów greckiej Septuaginty. Podczas cytowania hebrajskich źródeł, które zawierały to imię, jest mało prawdopodobne, aby Jezus wypowiedział słowo JHWH na głos, ponieważ było to zabronione. Zastanówmy się, co by się stało, gdyby Jezus wypowiedział ten święty termin. Jezus znalazłby się w bezpośrednim konflikcie ze świętą tradycją a prawem i zostałby oskarżony przez faryzeuszy o bluźnierstwo. Tak jak faryzeusze próbowali aresztować Jezusa za bluźnierstwo za nazwanie siebie Synem Bożym, tak samo aresztowaliby go za użycie boskiego imienia. Jednak Jezus nigdy nie został oskarżony o używanie tego imienia w Piśmie Świętym.

JHWH było bardzo żydowskim imieniem. Księga Wyjścia mówi nam, że Imię to zostało objawione w czasach Mojżesza, jakieś dwa i pół tysiąca lat po stworzeniu Adama.

Wyjścia 6:3 "Ukazywałem się Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi jako Bóg Wszechmocny, ale jeśli chodzi o moje imię, Jehowa, nie dałem im się poznać."

Nie ujawniając swojego imienia przez ponad jedną trzecią historii ludzkości, Bóg pokazuje, że tetragram sam w sobie nie jest konieczny do oddawania Mu czci. Dla wiernych mężów w dawnych czasach nie było ważne, aby używać jego imienia, termin Bóg Wszechmogący był tym, w jaki sposób chciał być przez nich określany.

W czasach Jezusa słowo Jehowa nie było powszechnie używane. Nie używając go, Jezus uniknął obrażenia żydowskich poszukiwaczy prawdy i uniknął zgorszenia pogan, którzy zidentyfikowaliby JHWH jako słowo żydowskie, przez co z kolei chrześcijaństwo wydawałoby się religią żydowską. Mogłoby to zahamować rozwój chrześcijaństwa na całym zamieszkałym świecie.

Najważniejszy powód, dla którego wypowiadanie JHWH nie było już konieczne, można ustalić, czytając słowa Jezusa. Jak Jezus polecił uczniom zwracać się do Boga? Jezus wielokrotnie pouczał swoich naśladowców, aby zwracali się do Boga mianem naszego Pana lub Ojca w niebie (Mt 6:8-18; 7:21; Mk 14:36) i jest to sposób, w jaki naśladowcy Jezusa odnoszą się do Boga, jeśli chcą podążać za jego przykładem. W Modlitwie Pańskiej Jezus powiedział, aby modlić się „Nasz Ojcze w niebie,”.

Jezus powiedział, że otoczył chwałą imię swojego Ojca. Poprzez wskazywanie, że Jezus sławił literalne imię Jehowa, odciąga się uwagę od tego, co Jezus prawdziwie wysławiał. Nawet w Przekładzie Nowego Świata nie ma żadnego wersetu ze stwierdzeniem, że Jezus wysławiał imię Boże „Jehowa”. Jezus nieustannie odnosił się do Boga jako Ojca, nawet gdy mówił o Jego imieniu. Ani razu nie użył określenia „Twoje imię Jehowa”. Zwróć uwagę na następujące stwierdzenia Jezusa:

Jana 12:27-28 „Teraz jestem zmartwiony. I co mam powiedzieć? Ojcze, wybaw mnie od tego, co ma się wydarzyć. A jednak właśnie ze względu na to przyszedłem. Ojcze, otocz chwałą swoje imię”. Wtedy z nieba rozległ się głos: „Już otoczyłem je chwałą i jeszcze je chwałą otoczę”.”
Jana 14:13 " O cokolwiek poprosicie w moje imię, ja to spełnię, żeby Ojciec był otoczony chwałą w związku z Synem."
Jana 17:5-6 „Teraz więc Ty, Ojcze, otocz mnie przy sobie chwałą, jaką miałem przy Tobie, zanim powstał świat. „Wyjawiłem Twoje imię ludziom, których mi dałeś ze świata. Byli Twoi, a Ty powierzyłeś ich mnie i przestrzegają Twojego słowa”

Żydzi nie zrozumieliby tego w ten sposób, że Jezus wysławiał słowo JHWH. Zdaniem Żydów Ojciec ma aż siedem imion.

"Liczba boskich imion, które wymagają szczególnej uwagi skryby, wynosi siedem: El, Elohim, Adonai, Jhwh, Ehyeh-Asher-Ehyeh, Shaddai i Ẓeba'ot." jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=52&letter=N (stan na 16/07/2024)

Ponieważ słowo JHWH nie było wypowiadane na głos w pierwszym wieku, co Żydzi mogliby zrozumieć, mówiąc, że Jezus otoczył chwałą imię Ojca? Z pewnością nie rozumieli tego w ten sposób, że dosłownie mówił o słowie JHWH lub jakimkolwiek innym z siedmiu terminów używanych w odniesieniu do Boga. Jezus miał na myśli, że wysławia reputację Boga.

Definicja słowa "imię" obejmuje (wg. Słownika języka polskiego PWN):

  • 1. «osobiste, nierodowe miano człowieka»
  • 2. «nazwa, nazwisko»
  • 3. «każdy wyraz odmieniający się przez przypadki»
  • 4. «honor, reputacja»

Podobnie Konkordancja Stronga wyjaśnia, że „imię” (ónoma - G3686) obejmuje „wszystko, co obejmuje imię, wszystko, co myślenie lub uczucie wywołuje w umyśle, gdy się je wymienia, słyszy, pamięta, to znaczy czyjąś rangę, autorytet, zainteresowania, przyjemność, rozkaz, doskonałości, czyny itp.”. Rdzeniem słowa ónoma jest ginṓskō (G1097), oznaczające:

  • 1. nauczyć się poznawać, poznać, zdobywać wiedzę, postrzegać, czuć
  • 2. stać się znanym
  • 3. wiedzieć, rozumieć, postrzegać, mieć wiedzę jak
    o rozumieć
    o wiedzieć
  • 4. idiom hebrajski oznaczający stosunki seksualne między mężczyzną a kobietą
  • 5. zapoznać się, poznać

Jezus ukazał przymioty swojego Ojca. Podkreślał Go jako kochającego Boga, zamiast skupiać się na bardziej legalistycznych i destrukcyjnych cechach, tak łatwo rozpoznawalnych w starotestamentowym Jahwe.

Bardziej zażyłe niż odnoszenie się do Boga Wszechmogącego lub używanie słowa Jehowa jest pełne miłości wyrażenie Ojciec. Możliwość odnoszenia się do Boga jako do naszego Ojca jest wspaniałym przywilejem. Czy dziecko zwykle zwraca się do ojca po imieniu? Nie, relacja ojciec-dziecko jest o wiele bardziej zażyła i pełna miłości. Gdy Jezus objawił prawdę o Bogu, chrześcijanie mogli wejść w relację z Nim opartą na prawdziwej głębi zrozumienia i intymności, a tym samym odnosić się do Niego jako do swojego Ojca. Jezus wielokrotnie używał tego terminu i poinstruował swoich uczniów, aby robili to samo.

Zniekształcona prezentacja tematu

Strażnica przedstawia jako fakt, że skrybowie usunęli JHWH z Nowego Testamentu w II wieku, mimo że jest to tylko teoria.

„Po upływie I wieku „chrześcijańscy” kopiści zaczęli zastępować imię Boże w Septuagincie oraz w Chrześcijańskich Pismach Greckich takimi wyrazami, jak „Bóg” i „Pan”.” Strażnica 1988 1 listopada s.30
„Gdzieś w drugim lub trzecim wieku naszej ery skrybowie usunęli tetragram z Septuaginty i Chrześcijańskich Pism Greckich i zastąpili go słowami Kýrios ("Pan") lub Theos ("Bóg").” New World Translation of the Holy Scriptures - Reference Edition p.1564 1D The Divine Name in the Christian Greek Scriptures [Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata — z przypisami s.1564 1D Imię Boże w Chrześcijańskich Pismach Greckich]
„Gdy rzekomi naśladowcy Chrystusa sporządzali kopie Chrześcijańskich Pism Greckich, najwyraźniej usuwali z przepisywanego tekstu imię Jehowa i zastępowali je tytułem Kýrios, greckim odpowiednikiem słowa „Pan”.” Strażnica 2010 z 1 lipca, ss. 6-7

Tylko w nielicznych przypadkach Strażnica przyznała fakt, że nie są znane żadne fragmenty Nowego Testamentu, które zawierałyby imię Boże.

„[…] w żadnym ze znanych nam dzisiaj starożytnych greckich manuskryptów ksiąg od Mateusza do Objawienia nie ma pełnego imienia Bożego." Imię Boże, które pozostanie na zawsze (1987) ss. 23-24

Kiedy omawiany jest ten temat, wymijająco odmawiają podania powodu, dlaczego jest to kwestia do dyskusji; że imię Boże nie pojawia się w żadnym starożytnym greckim manuskrypcie, który posiadamy. Książka Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, w ogóle nie wspomina o tym, że nigdy nie zostało znalezione, mimo że jest to pytanie, na które odpowiadają. To jest jak gra Va banque, "tutaj masz odpowiedź, odgadnij jakie było prawdziwe pytanie?".

"Dlaczego w Chrześcijańskich Pismach Greckich użyto imienia Jehowa?
Warto zaznaczyć, że Przekład Nowego Świata nie jest pod tym względem wyjątkiem. Imię Boże pojawia się w tłumaczeniach Chrześcijańskich Pism Greckich na język hebrajski w bezpośrednich cytatach z natchnionych Pism Hebrajskich. Przekład The Emphatic Diaglott (1864) zawiera imię Jehowa w 18 miejscach. W Nowym Testamencie przełożonym na język polski i opatrzonym komentarzami przez Szymona Budnego (1574) imię Jehowa występuje 11 razy. Rodzimej formy imienia Bożego użyto w tłumaczeniach Chrześcijańskich Pism Greckich na co najmniej 38 języków." Prowadzenie rozmów na podstawie Pism s.261

Podobne słowa możemy znaleźć w Strażnicy z 2008 roku. Artykuł jest na temat powodów dzięki którym, postanowili dodać imię Jehowa do Nowego Testamentu, jednocześnie nie mówiąc, że tetragram JHWH nigdy nie został znaleziony w żadnych fragmentach Nowego Testamentu. Omawia ten temat z bardziej wymijającym komentarzem:

"Bibliści są zgodni co do tego, że w Starym Testamencie, czyli w Pismach Hebrajskich, pierwotnie występowało imię Boże. Jednak wielu uważa, że nie pojawiało się w manuskryptach greckich tak zwanego Nowego Testamentu."

To zatajenie faktów sprawia, że niewielu Świadków Jehowy zdaje sobie sprawę z tego, że nie ma solidnych dowodów na włączenie imienia Jehowa do Nowego Testamentu i że nie ma fragmentów Nowego Testamentu zawierających tetragram JHWH. Świadkowie Jehowy są jednak przekonani, że inne przekłady nieuczciwie usuwają imię Jehowa z Nowego Testamentu, a nie że to ich własny przekład dodaje je do Słowa Bożego.

Podsumowanie

Strażnica przedstawia następujący paradoks: imię Jehowa nie zostało odnalezione w Nowym Testamencie, ponieważ zostało ono usunięte, jednocześnie jednak Biblia została natchniona i dokładnie zachowana przez Jehowę Boga.

„Ponieważ nad przygotowaniem świętych Pism czuwał sam Bóg i ponieważ zapewniono w nich, iż natchniona „wypowiedź Jehowy trwa na wieki”, możemy być całkowicie przeświadczeni, że On dopilnował, by Biblia przetrwała przez wieki w nieskażonej postaci.” Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot s. 148 Natchnienie
„Dlaczego zatem imię Boże nie występuje w ocalałych manuskryptach Chrześcijańskich Pism Greckich, czyli tzw. Nowego Testamentu? Najwyraźniej do czasu, gdy powstały te odpisy (III w. n.e. i potem), w oryginalnym tekście spisanym przez apostołów i uczniów dokonano pewnych zmian.” Wnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot s. 913 Jehowa

Imię Boże pojawia się w Starym Testamencie ponad 7000 razy. W czasach Jezusa zostało ono usunięte z większości przekładów Starego Testamentu, jednak Jezus nigdy się do tego nie odniósł ani tego nie skrytykował. Świadczy to o tym, że Jezus nie uważał tego za ważne pominięcie, a to, czy imię Jehowa pojawia się we współczesnych przekładach Starego Testamentu, zależy od uznania tłumacza. Z drugiej strony, ponieważ Jehowa nie pojawia się w Nowym Testamencie, nie powinien być dodawany do tłumaczeń takich jak NWT.

Ponieważ termin Jehowa nie został użyty w Nowym Testamencie, nie może on być koniecznym warunkiem zbawienia. Nowy Testament pokazuje raczej, że Jezus jest imieniem, przez które przychodzi zbawienie. Jego słowa wskazują, że do Boga należy zwracać się jako do Pana lub Ojca.

W czasach Jezusa tetragram JHWH nie był w powszechnym użyciu. Imię Boże nie pojawia się w żadnym ze znanych manuskryptów Nowego Testamentu, co wskazuje, że Jezus przestrzegał tradycji i prawa dotyczącego nieużywania imienia Bożego. Aby włączyć na siłę imię Jehowa do Nowego Testamentu, Strażnica dokonała bezpodstawnej ingerencji w Słowo Boże. Przyjęto pewne założenie, aby nadać wagę doktrynie Strażnicy. Efektem jest niedokładne zrozumienie tego, czego nauczał Jezus. Wpływa to na zdolność prawidłowego rozumowania Świadków Jehowy w kwestiach takich jak Trójca oraz na zrozumienie tego, co Biblia mówi o roli Jezusa w zbawieniu.

Odnośniki i przypisy

Szczegółową dyskusję na ten temat w języku angielskim oraz pełną listę 237 wystąpień imienia Jehowa w NWT można znaleźć w 360-stronicowym pliku PDF o rozmiarze 1,9 Mb zatytułowanym „The Tetragrammaton and the Christian Greek Scriptures” (Tetragram a Chrześcijańskie Pisma Greckie).

(1) — źródło: Justyn Męczennik, 1 i 2 Apologia; Dialog z żydem Tryfonem, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2012, ISBN 978-83-7072-732-1

(2) — Biblia ta nie istnieje w języku polskim. Wersje angielską (z tym i innymi przypisami) można znaleźć tutaj: https://archive.org/details/TheKingdomInterlinearTranslationOfTheGreekScriptures1985

(3) — Cytat, który podałem pochodzi ze Strażnicy z 1979 roku, nr 2, s. 20, która cytuje właśnie tą przedmowę.

creative commons copyright    Paul Grundy  2005 - 2024